En bilinen ve en yaygın balık hastalıkları

En bilinen ve en yaygın balık hastalıkları

«06 Ekim 2007, 14:48:14 tarihli arşivimizden»

Beyazbenek

Hastalığa neden olan etken, bir tür parazittir. Bilimsel adı "Ichthyophthirius multifiliis"tir. Bu parazit, balıkların olduğu her ortamda vardır. Ama sağlıklı bir balığa kolay kolay saldıramaz. Çünkü sağlıklı bir balığın derisindeki salgılar kusursuzdur. Tabii ki normal koşullarda...

Koşullar zorlaştığında balık strese girer. Akvaryumdaki aşırı kalabalıklık, tank hacminin yetersizliği, suyun bozulması, uyumsuz türlerin bir arada bulunması, akvaryumun dengesini bozacaktır. Ve bu koşullarda balıklar da strese girecektir. Strese giren balığın derisindeki salgı (mukoza) zayıflar ve balık, bu parazitlerin saldırılarına karşı korunmasız hale gelir.

Bu hastalığa neden olan en önemli etkenlerden biri de ani ısı değişimleridir. Günlük 3-5 C ani ısı değişimleri, balığın derisindeki salgılara zarar verir. Bu durumda da balık, bu parazitin saldırılarına maruz kalacaktır. Ani ısı değişimleri, balıklarda başka rahatsızlıklara da neden olabilir.

Hastalığın belirtilerini aşama aşama anlatalım:

İlk aşamada herhangi bir belirti gözlenmez. Balıklar, akvaryumdaki çeşitli nesnelere sertçe sürtünürler. Derilerindeki kaşıntıdan rahatsız olduklarından bunu yaparlar. Ama her sağa-sola sürtünme hareketi de beyazbenek hastalığı anlamına gelmemeli. Sudaki nitrat fazlalığı da balıkların bu haeketleri yapmalarına neden olur.

İkinci aşamada balıklar saklanmaya başlarlar. Bitkilerin arasına saklanırlar sürekli. Bu aşamanın sonlarına doğru yüzgeç ve kuyruklarını kısarlar. Bunu da hemen iştahsızlık takip edebilir.

Son aşamada ise ince, şeker kristali görünümünde beyaz-gri renkli benekler görülür. İlk önce birkaç tane olan benekler hızla balığı kaplar. Kısa sürede bütün vücuda (yüzgeçler ve kuyruk da dahil) yayılır. Burada şunu belirtmekte yarar vardır; bazı balık türlerinde (örneğin Mbuna grubu Malawi cichlidlerinde) pullar çok sık olduğundan beyaz renkli benekler gözlemlenemeyebilir.

Tedavi nasıl olmalıdır?

Bu paraziti yok etmek, balığın vücudundayken mümkün değildir. Parazit, bir zür zırhla kaplıdır ve suya katılan herhangi bir kimyasal, bu durumda hiçbir işe yaramayacaktır. Bu durumda, bu parazitlerin bir şekilde balığın vücudundan ayrılmalarını sağlamak gerekir. Bunun da tek yolu ısı yükseltilmesidir. Isı yükselince bu parazitler üreme amacıyla balığın vücudundan ayrılırlar ve akvaryumun taban kısmında kistler oluştururlar.

Tedavi sırasında ısı yükseltme işlemi dikkatli yapılmalıdır. Ani bir şekilde yükseltmemek gerekir. Günde 2 C kadar ısı yükseltilmelidir. Birkaç gün sonra 29-30 C ısıya getirilir. Bu aşamada, birkaç gün içinde balıklarda benek kalmayacak veya fark edilir şekilde azalacaktır. Bu aşamada bir hortumla dipten su çekmek (%50 civarında) faydalı olur. Çekilen suyun yerine yenisini eklerken, eklenen suyun akvaryumdaki suyla aynı ısıda olmasına dikkat etmek gerekir. Ve bu işlemden sonra 100 lt.ye 1 ampul hesabı Bemiks vitamin kompleksi uygulamak faydalı olacaktır. Bu ilacı eczanelerde 3-5 YTL.ye bulabilirsiniz, B vitamini kompleksidir ve deriye iyi gelmektedir. Aslında normal koşullarda da ayda 1 kez 100 lt. suya 1 ampul Bemiks uygulamakta fayda vardır.

Isı 29-30 C'de 1-2 gün kaldıktan sonra, yine aynı şekilde günde 2 C kadar düşürerek birkaç gün içinde 24 C civarına getirilir. Bu aşamada da dipten su çekmek ve dinlenmiş su (akvaryumdaki suyla aynı ısıda tabi) eklemek yeterli olacaktır.

Bu işlemi 1-2 hafta uyguladığınızda hastalık büyük ölçüde ortadan kalkacaktır.

Bu tedavide dikkat edilmesi gereken bazı ayrıntılar ise şunlar:

1- Isı yükseldikte sudaki çözünmüş oksijen oranı düşer. Bundan dolayı bir hava pompası ve havataşı ile akvaryuma fazladan bir oksijen takviyesi yapmak gerekecektir.

2- Bu hastalıkta tuz kullanmanızı önermem. Çünkü balıkların derilerindeki mukoza zaten hastalıktan dolayı zarar görmüştür ve tuz da bu zararı artıracaktır.

3- Filtreyi kesinlikle kapatmamak gerekir (sadece hastalıkta değil, normal koşullarda da filtre sürekli çalışır halde olmalıdır).

Beyazbenek hastalığına yakalanmış bir neon tetranın kuyruğu:

Oodinium

Oodinium hastalığına yol açan canlı bir protozoan mı yoksa algae mi bilemiyorum; okuduğum ve göz attığım birçok kaynakta her ikisi de yazmış.

Bu canlının yapısında uzantılar olduğu için protozoandırlar, ancak yeşil klorofil pigmentlerine sahip olduğu için de daha çok algae olarak sınıflandırılırlar.

Balığın en yumuşak dokusuna (çoğu zaman da solungaçların iç kısımları) uzantılarını yerleştirir ve içinde bulunan renk pigmentleri ile ışığı kullanarak dokuyu yiyeceğe çevirir. Bu durumda oodinium hastalığında bence ışıklandırmaya dikkat etmek gerekiyor. İlk 6-8 saat içinde balık hızlı hızlı nefes alıp vermeye başlıyor çünkü canlı solungaçlara saldırıyor.

Bu canlı, aracı bir canlı olmadan yaşamını sürdüremiyor. Ama bazı durumlarda aracı canlı olmadan kendi başına 1 ay kadar yaşayabiliyormuş. Bu durumda akvaryumumuza yeni bir balık eklemeden önce bu riski göze almalı ve bence en az 1 ay karantina süresi koymalıyız. Beyazbenek hastalığına sebep olan protozoa ise balıksız bir ortamda en fazla 3 gün yaşayabiliyor.

Oodinium hastalığına yakalanmış bir makrakanta balığı:

Columnaris

Columnaris hastalığına neden olan bakteri, Kuzey Amerika kökenli bir bakteridir ve çoğunlukla bu bölgede yaşayan veya anavatanı Kuzey Amerika olan balıklarda görülür.

Çoğunlukla canlı doğuran türlerinde ve soğuk su balıklarında görülür.

En çok görüldüğü canlı doğuran türünün moliler ve platiler olduğu ve başka kıtalara özgü balıkları ise pek etkilemediği bildirilmekte.

Kuyrukta sararmalar ve vücudun bazı yerlerinde pamuğumsu oluşumlar şeklinde görülür. Bu mantarla da karıştırılabilir ama mantarın da birçok türü var. Bu bulguların yanında renk solmaları ise başka bir belirti. Küçük yapılı balık türlerinde ise (lepistes gibi mesela) daha çok deri üzerindeki ülserler halinde kendini gösterir.

Tedavi olarak; balığın ayrı bir akvaryuma alınıp pH düşürme ve antibiyotik takviyesi önerilmekte.

Columnaris hastalığına yakalanmış bir beta:

Dropsy

Dropsy hastalığında ilk dikkat etmeniz gereken şey balığın pullarıdır. Balık şişmeye başladığından pulları da kabarmaya başlar.

Dropsy hastalığına neden olan etkenler; kötü su şartları, stres, ani pH değişiklikleridir. Bu 3 etken balıkta suyun sindirim sisteminde birikip bu bölgede zehirli gazlar oluşmasına neden olur. Bu da beraberinde sindirim sisteminde bakteriyel hastalıklara neden olabilir. Balık vücudundan çıkardığından daha hızlı su yuttuğu için karın bölgesi şişer.

Antibiyotik içeren yemler ve C vitamininin etkili olduğunu okumuştum. Bu hastalıkta balığın beslenmesine azami özen göstermek ve mümkünse ayrı bir tedavi tankı kullanmak gerekiyor.

Dropsy hastalığına yakalanmış bir plati: