Akvarist ve balık koleksiyoncusu arasındaki farklar

Akvarist ve balık koleksiyoncusu arasındaki farklar

Ticaret ve hobinin birbirine karıştırılmaması gerektiğine daha önce değinmiştim:

Ticaret ve hobi birbirine karıştırılmamalıdır.

Benzeri bir yazı, yıllar önce Bilyap'ta da paylaşılmıştı:

Bilyap - Bilinçli akvaryumculuk nedir, bilinçli akvarist kimdir?

Şimdi de "akvarist" ile "balık koleksiyoncusu" arasındaki farklardan biraz bahsedeceğim.

 

Bu tür yazılar yazmamda en büyük etken, ülkemizde cehaletin her şeyi etkilemesidir. Hobicilik de cehaletten payını almıştır. İnsanların "A"yı öğrenmeden "Z"ye atlama eğilimi, her şeyde olduğu gibi akvaryum hobisinde de vardır. Akvaryum hobisinde bazı kavramlar bilerek veya bilmeden başka kavramlar yerine kullanılmaktadır. Bunlardan en sık karşılaştığım durum, "balık koleksiyoncusu" olan kişilerin kendilerine "akvarist, akvaryum hobicisi" demeleridir. Aslında akvaristlik ve balık koleksiyonculuğu birbirinden çok farklı ve hatta birbirine tamamen zıt kavramlardır.

Şimdi de "akvarist" ile "balık koleksiyoncusu" arasındaki farklara değineceğim. Aslında bu ikisi sıklıkla birbirine karıştırılıyor. Balık koleksiyoncuları asla akvarist değildirler. Balık koleksiyonculuğu akvaristlikle bir ilgisinin olmadığı gibi, akvaristliğe tamamen zıt bir durumdur.

Akvaristlik (akvaryum hobiciliği) ile balık koleksiyonculuğu arasındaki farklar:

• Akvaristler, besledikleri balıklarını "can" olarak görürler. Balık koleksiyoncuları için ise besledikleri balıklar genellikle kalem, çakmak, süs eşyası gibi bir maldır.
• Akvaristler, besledikleri balıkların doğal yaşam alanlarını akvaryum ortamına taşımaya çalışırlar. En azından balıkların akvaryumda kendilerini rahat hissedebilecekleri bir dekor yaparlar (üretim ve karantina tankları bunun dışında tutulabilir). Balık koleksiyoncuları için ise dekorun bir önemi yoktur. Akvaryumun bir bütün olarak da önemi pek yoktur. Önemli olan balıktır, önemli olan meta açısından değerli olan balıktır (yani "can" olmayan, "mal" olan balıktır).
• Akvaristler için balıklar ev hayvanıdır, dosttur. Balıklarla duygusal bağlar kurulur. Bu yüzden balıklar değerlidirler. Çok pahalı olmaları, çok ucuz olmaları hiçbir anlam ifade etmez. Balık koleksiyoncuları ise balıklarına önceden birilerinin belirlediği bir takım standartlara göre değer biçerler ("kuyruğu şöyle olursa, desenleri böyle olursa değerlidir" gibisinden standartlar). O standartlara uymayan balık (yani mal) beş para etmez bir balıktır (yani beş para etmez bir maldır).
• Akvaristler, doğallıktan yanadırlar. Akvaryumlarını mümkün olduğunca doğaya uygun bir şekilde düzenlemeye çalışırlar. Balıkların da doğal görünmelerinden yanadırlar. Genleriyle oynanmış, çeşitli çaprazlamalarla hayatlarını rahat bir şekilde idare ettirmekte zorlanmaya başlamış ve ucubeleşmiş türlerden uzak dururlar (o türler çok para etse bile; long fin diye tabir edilen balıklar, kuyruklarını taşıyamayan lepistesler, gözleri dışarı pörtlemiş sazangiller, balon diye tabir edilen ve yüzmekte zorlanan canlı doğuranlar, içi görünen albinolar gibi). Balık koleksiyoncuları için ise doğallık aranan bir durum değildir. Hatta çoğunlukla makbul bir şey de değildir. Bir balık doğal formundan ve renklerinden ne kadar uzaklaşırsa (upuzun ve janjanlı adlara sahip olan zavallı lepistes varyeteleri gibi) o kadar değerlidir.
• Akvaristler çevrecidir, hayvanseverdir. Balık koleksiyoncuları için ise para etmeyen bu tür olgular asla önemli değildir veya ilk öncelikli konular değildir.
• Akvaristler; ekoloji, taksonomi, doğal yaşam alanları konusunda bilgilidirler veya bilgi sahibi olmaya çalışmaktadırlar. Balık koleksiyoncuları için ise bu tür şeyler pek önemli değildir. Balık koleksiyoncuları için önemli olan tek şey; besledikleri balıkların az bulunur olması, çok para etmesi, hilkat garibesi olarak nitelendirilebilecek derecede doğallıktan uzaklaşmasıdır.
• Akvaristler, balıklarına işkence çektirmezler. Çünkü balıkları "can"dır. Balık koleksiyoncuları ise balıklarına işkence çektirme konusunda hiç çekinmezler. Hatta kedi-köpek güzellik yarışmalarının benzerlerini düzenleyerek balıklarının hayatlarını riske atmaktan da çekinmezler. Çünkü balıkları "mal"dır.