Akvaryumda biyolojik filtrasyon ve azot döngüsü
«09 Haziran 2012, 15:20:33 tarihli arşivimizden»
Akvaryumda biyolojik filtrasyon ve azot döngüsü
Dünya ekosisteminde çeşitli döngüler vardır ve yaşam bu döngülere bağımlı olarak devam eder. Su döngüsü, oksijen döngüsü, karbon döngüsü gibi... Bu başlıkta akvaryum ekosistemlerimizi birinci dereceden etkileyen "azot döngüsü" ve "biyolojik filtrasyon" üzerinde duracağım.
Akvaryumda azot döngüsü nedir?
Balıkların yaptıkları solunum ve dışkılama sonucunda saldıkları maddeler, fazla yemlemeyle birlikte oluşan artık yemlerden salınan maddeler, kopan veya çürüyen bitki parçalarından salınan maddeler akvaryumdaki bir takım faydalı bakteriler tarafından zararsız hale getirilirler. Bu işlem sonucunda ortaya çıkan daha az zararlı maddeler, akvaryumdaki bitkiler tarafından besin olarak kullanılırlar veya akvaryumun bakımını yapan kişi tarafından dip çekimiyle akvaryumdan uzaklaştırılırlar. Bu döngüye kısaca "akvaryumda azot döngüsü" denir.
Burada dikkat etmemiz gereken üç zararlı madde vardır: Amonyak, nitrit, nitrat... Kimya biliminde amonyak maddesi NH3, nitrit maddesi NO2, nitrat maddesi de NO3 olarak adlandırılır.
En zararlı madde amonyaktır. Nitrit, amonyaktan daha az zararlıdır. Nitrat da zararlı olmakla birlikte, bu ikisinden daha az zararlıdır.
Biyolojik filtrasyon nasıl gerçekleşir?
Taban malzemeleri arasında faydalı bakteriler vardır. Akvaryum ilk kurulduğunda bakteri yoğunluğu fazla değilken, zaman geçtikçe faydalı bakteriler taban malzemelerinin arasında yuvalanırlar (filtre içine ve çeşitli elemanların üstünde de yuvalanırlar).
Dünya ekosisteminde çeşitli döngüler vardır ve yaşam bu döngülere bağımlı olarak devam eder. Su döngüsü, oksijen döngüsü, karbon döngüsü gibi... Bu başlıkta akvaryum ekosistemlerimizi birinci dereceden etkileyen "azot döngüsü" ve "biyolojik filtrasyon" üzerinde duracağım.
Akvaryumda azot döngüsü nedir?
Balıkların yaptıkları solunum ve dışkılama sonucunda saldıkları maddeler, fazla yemlemeyle birlikte oluşan artık yemlerden salınan maddeler, kopan veya çürüyen bitki parçalarından salınan maddeler akvaryumdaki bir takım faydalı bakteriler tarafından zararsız hale getirilirler. Bu işlem sonucunda ortaya çıkan daha az zararlı maddeler, akvaryumdaki bitkiler tarafından besin olarak kullanılırlar veya akvaryumun bakımını yapan kişi tarafından dip çekimiyle akvaryumdan uzaklaştırılırlar. Bu döngüye kısaca "akvaryumda azot döngüsü" denir.
Burada dikkat etmemiz gereken üç zararlı madde vardır: Amonyak, nitrit, nitrat... Kimya biliminde amonyak maddesi NH3, nitrit maddesi NO2, nitrat maddesi de NO3 olarak adlandırılır.
En zararlı madde amonyaktır. Nitrit, amonyaktan daha az zararlıdır. Nitrat da zararlı olmakla birlikte, bu ikisinden daha az zararlıdır.
Biyolojik filtrasyon nasıl gerçekleşir?
Taban malzemeleri arasında faydalı bakteriler vardır. Akvaryum ilk kurulduğunda bakteri yoğunluğu fazla değilken, zaman geçtikçe faydalı bakteriler taban malzemelerinin arasında yuvalanırlar (filtre içine ve çeşitli elemanların üstünde de yuvalanırlar).
Dikkat ederseniz ilk kurulan akvaryumda taban malzemesinin üstü de altı da aynı renktedir. Aradan zaman geçtikten sonra taban malzemesinin alt kısımları daha koyu bir renge kavuşur, balçık veya mil benzeri çamursu bir maddeyle dolmaya başlar.
Taban malzemelerinin en alt kısımlarında genellikle oksijensiz ortamda yaşayan faydalı bakteriler bulunur. Biraz daha üst kısımlarda ise oksijenli ortama ihtiyaç duyan faydalı bakteriler bulunur.
Faydalı bakteriler; balıkların yaptıkları solunum ile, artan yemlerle, dışkılarla, bitki kalıntılarıyla oluşan zararlı maddeleri etkisiz hale getirirler. Bazıları amonyak maddesini nitrite çevirirler, bazıları nitriti nitrata çevirirler. Amonyak en zehirli maddedir. Nitrit amonyak maddesine göre daha az zehirlidir. Nitrat ise bu ikisinden daha az zehirlidir. Son olarak nitrit maddesini de akvaryumdaki bitkiler kullanırlar veya bu maddeyi düzenli dip çekimleri ile bizler akvaryumdan uzaklaştırırız.
Tüm bu döngüye "azot döngüsü" denir. Akvaryum ortamında buna "biyolojik filtrasyon" da denir.
Faydalı bakteriler; balıkların yaptıkları solunum ile, artan yemlerle, dışkılarla, bitki kalıntılarıyla oluşan zararlı maddeleri etkisiz hale getirirler. Bazıları amonyak maddesini nitrite çevirirler, bazıları nitriti nitrata çevirirler. Amonyak en zehirli maddedir. Nitrit amonyak maddesine göre daha az zehirlidir. Nitrat ise bu ikisinden daha az zehirlidir. Son olarak nitrit maddesini de akvaryumdaki bitkiler kullanırlar veya bu maddeyi düzenli dip çekimleri ile bizler akvaryumdan uzaklaştırırız.
Tüm bu döngüye "azot döngüsü" denir. Akvaryum ortamında buna "biyolojik filtrasyon" da denir.
Amonyak, nitrit, nitrat odaklı balık zehirlenmelerine dikkat!
Genelde yeni kurulan akvaryumlarda görülen bir durumdur. Yeni kurulan bir akvaryumda faydalı bakteriler yeterli sayıda olmadığı için zararlı maddeler sürekli ve büyük bir hızla birikmeye başlarlar. Yeni kurulmuş bir akvaryuma kapasitesinin çok üstünde balık salarsanız bu maddelere bağlı balık zehirlenmeleri kaçınılmaz olur.
Bazen eski akvaryumlarda da bu döngü sarsılabilir ve buna bağlı zehirlenmeler meydana gelebilir. Bu gibi durumların başlıca sebepleri; taban malzemesinin fazlaca kurcalanması, mevcut ve çalışır vaziyette olan filtre sisteminin uzun süre durdurulması, akvaryuma birden çok fazla yem atılması gibi durumlardır.
Bu tür zehirlenmelerin belirtileri genelde renk solması, hareketsizlik, iştahsızlık, ani hareketler, sağa sola sürtünme şeklindedir.
Bu gibi durumlarda %30 ile %50 arasında dip çekimi ve su değişimi önerilir. Bazı durumlarda tuz da önerilir. Ama çöpçü, vatoz ve tetra türlerinin yaşadığı akvaryumlarda ben tuz önermiyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Buradan yorum yapabilirsiniz.