Gün geçmiyor ki "janjanlı" bir takım adlarla önümüze çeşitli renk ve formlarda lepistes fotoğrafları sunulmasın...
Her geçen gün piyasaya yeni bir ırk, tip düşüyor. Anlaşılmaz terimler, yabancı kavramlarla dolu olan bu karmaşada pek çok kişi ezbere konuşarak kafaların iyice karışmasına neden oluyor.
Moscow blue, full black, lirkuyruk, bilmem ne yüzgeçli guppy (bir de "lepistes" demez bizimkiler, ısrarla "guppy" derler) ve benzeri onlarca ve hatta yüzlerce kavram ve terim havalarda uçuşuyor.
"Cins, tür, ırk" kavramlarını bilmeyen, taksonomi bilgisinden epeyce yoksun olan onlarca kişi kendisini bu fırtınaya kaptırmış halde "profesör, uzman, üstad" edasıyla ortalıkta dolaşıyor. Mesela "albino lepistes"leri "ırk" olarak tanıtabiliyorlar. Ve benzeri yalan yanlış şeyleri bilgi diye kakalıyorlar internette. Taksonomiden biraz anlayan, canlılar alemi konusunda az buçuk bilgisi olanlar bilirler ki "albino" diye bir ırk yoktur. Balığın da albinosu olur, sürüngenin de albinosu olur, hatta insanın bile albinosu olur. Herhangi bir canlı türünün herhangi bir ırkına mensup albinolar olabilir. Albino kavramı bir ırkı değil, canlının derisindeki pigment eksikliğinden kaynaklanan bir renk durumunu gösteren kavramdır. İnsandan yola çıkarsak, Afrikalı biri de albino olabilir, Moğol biri de albino olabilir, İngiliz biri de albino olabilir. "Albino" olan kişileri ya da "albino" olan canlıları "albino ırkı" diye tanıtmak; bilimsel bilgiye tamamen aykırı ve sallama davranışlardır.
Bu başlığı açmamın nedeni, bu karmaşada kafaları karışan bazı kişilerin, başkalarının da kafalarını karıştırmaya çalışmasıdır. İyi niyetlidirler, kötü niyetlidirler, o başka bir konu. Sonuçta kafalar karışmakta ve bir şeyler öğrenmek isteyen nice insan bu karışıklık içerisinde boğulmaktadır.
Burada, son yıllarda yoğun olmak üzere ortaya koyulan onlarca ve hatta yüzlerce lepistes varyetesinin temeli olan 4 varyeteyi kısaca, ama ayrıntılarıyla anlatmaya çalışacağım. Renklere göre ortaya koyulan tüm varyeteler ve tipler, bu 4 varyetenin geliştirilmiş halinden başka bir şey değildir. Ve başka başlıklarda da açıkladığım gibi, bu kadar çok varyete üretilmesinin iki ana nedeni vardır:
1- Lepistesin hızlı ve kolay üretilebilen bir balık olması.
2- Lepistesin hızlı ve kolay üretilebilen bir balık olmasından dolayı her geçen gün piyasaya yeni yeni varyetelerin çıkarılarak "MODA" haline getirilmesiyle birlikte akvaristleri "balık koleksiyoncusu" haline getirme çabası. Ki bu da tamamen para kazanmaya yönelik bir durumdur. Bununla ilgili olarak bir başlık açmıştım uzun zaman önce:
http://www.lepisteskulubu.org/index.php/topic,2764.0.htmlEvet... Gelelim 4 ana lepistes varyetesine...
1- Tuksedo.
2- Mozaik.
3- Kobra.
4- Çim.
Renklerine göre gruplandırılan tüm varyeteler, bu dört ana kültür ırkından elde edilmiştir. Şimdi kısa kısa bunları açıklayalım.
Tuksedo (Tuxedo): Vücutlarının arka yarısı koyu renktedir. Smokin giydirilmiş bir lepistese benzer. Dominant bir varyete olan tuksedolar, diğer varyetelerle çaprazlandığında sayısız değişik tipte lepistes elde edilebilir. Bazılarını görsel öğelerle destekleyerek anlatmakta fayda var.
Half black tuxedo:
Blue eagle:
Golden red tuxedo:
Golden yellow tuxedo:
2-Mozaik (Mosaic): Bu varyetedeki lepistesler genelde parlak metalik ve yeşile çalan renkteki vücutlarıyla ve mozaik desenli kuyruklarıyla diğerlerinden ayrılırlar.
Kuyrukları genelde yelpaze şeklindedir. Desenleri mozaiklidir. Çim (grass) varyetesine benzerler, bazen de bunlarla karıştırılırlar.
Mozaik lepisteslerin bazılarını göstermek faydalı olacaktır:
Chile red:
Albino chile red:
3- Kobra (Cobra): Bu varyete, vücudundaki desenlerin kobra yılanlarının desenlerine benzemesinden dolayı bu adı almıştır. Bir zamanlar en bilinen ve en sık rastlanan varyete idi. Kobra desenleri tüm vücudu kaplayabilir de, kaplamayabilir de. Desenler benekten ziyade, birbirine bir şekilde bağlı desenlerdir.
Bu varyeteyi görsellerle somutlaştıralım:
King cobra:
Metal king cobra:
Cobra gold:
Golden tiger cobra:
Orange king cobra:
3- Çim (Grass): Genelde vücut renkleri metalik mavi veya yeşil ağırlıklıdır. 1985 yılında ilk kez fotoğrafı çekilerek bir dergide yayınlanmış ve büyük ilgi toplamıştır. Almanya'da 1960'ların sonlarına kadar "leopar çim" adı altında üretilmiş bir soy üretilmiş, sonra devam ettirilmediği bildirilmiştir.
Görsellerle somutlaştıralım:
Blue grass:
Metal blue grass:
Fotoğraflar Goldpisces.com sitesinden alınmıştır.Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
Bir kaos: Lepistes ırkları!
